Narratibak
Etxea: Krisi klimatikoa eta elikadura sistema
Eukene Barrenetxea
Azken urteotan elikaduraren gaineko kezka gehien zabaldu den arduratako bat da. Jendeak gero eta gehiago hartzen du kontuan zein elikagai kontsumitzen duen, izan klimarengatik edota osasunarengatik.
Zehazki, 2023ko ikerketa baten arabera, Espainiako herritarren %72-ak [1] elikadurak duela 5 urte baino kezkatzen duela dio. Paradoxikoki, gaur egun ditugun aplikazio eta teknologia guztiekin, kontsumitzen dituzten elikagaien inguruan gehiegizko informazioa eta argitasun falta pairatzen dutela diote erabiltzaile gehienek.
Baina nola integratu dezakegu teknologia erraz bat pertsonen egunerokoan, kontsumitzen duena ulertzen laguntzeko? Nola lagundu dezakegu poltsikorako ekonomikoagoak diren eta aldi berean osasungarri zein jasangarriagoak diren elikagaiak aukeratzeko orduan? Zein adierazle eta neurri erabili ditzakegu?
H-ENEA LIVING LABen, hilabete batzuk daramatzagu parte-hartze digitaleko aplikazio bat diseinatzeko erronkan, kaleko jendeak elikagaiak erosterako[2] garaian jasangarriagoa nola izan daitekeen ikas dezan, jasangarriagoak diren alternatibak aukeratzeko aukera emanda. Proiektuko gure bazkideak hurrengoak dira: OSOIGO NEXT, parte-hartze digitalean espezializatutako enpresa ezagun baten berrikuntza unitatea eta EROSKI I+G+b saila, elikagaien banatzaile ezagun bat.
Elikadura ez da soilik kontsumoari lotutako kezka bat, eskala globala ere hartzen baitu. Ikerketa esparruan etorkizunari begira iragarpenak egitean kontuan izaten den aldagai nagusietako bat izanik.
IKEAren etxeko bizitzari buruzko txostenean [3] ageri diren etorkizuneko 3 agertokietako batean, mundua klima-krisiaren errealitatera egokituko dela baieztatzen da. Politikek etxeko sistema adimendunak erabiltzea bultzatuko dute, baliabideak modu eraginkorragoan erabiltzeko. Izan ere, mundu guztia jabetuko da ingurune naturalak, norbere bizimoduan, etxeetan eta komunitateetan duen eraginaz eta loturaz. Etorkizuneko etxeak kanpo indarrekiko sentikorragoak izango direla iragartzen da, eta, hortaz, diseinuan teknologia eta natura integraturik joango direla.
Era berean, maila politiko eta administratiboan, Gipuzkoako Foru Aldundiak “Gipuzkoako Elikadura Jasangarriaren Misioa” [4] izeneko txostena argitaratu zuen 2022ko maiatzean, aldaketarako ortzimuga zehaztuz. Txosten honetan Nature aldizkariko ikerketa bat aipatzen da, non hurrengo datuak elikadura sistemaren ardura direla ondorioztatzen den
– Lurreko biodibertsitatearen galeraren %60-a
– Berotegi-gasen isurketen %34-a
– Lurzoru degradatuen %33-a
– Merkataritzako arrainen %90 inguru erabat ustiatzea edo gehiegi ustiatzea
– Akuiferoen %20-a gehiegi ustiatzea,
– Elikagaien %32-a alferrik galtzen da.
Ikuspegi global eta lokal horretatik hasi ginen Kontsumo Arduratsua Sustatzeko plataforma bat garatzen, Etorkizuna Eraikiz – Misioak 2023 Programaren deialdiaren barruan. Deialdi horretan ELIKAERA ekimenarekin parte hartzen ari gara. Gipuzkoako herritarrak elikadura kontsumoan ohitura arduratsuagoak izateko helburuarekin tresna digital berritzaile bat diseinatuko da. Tresna digital honekin herritarrak elikagaien jasangarritasunaren inguruan ikasiko dute eta ohiturak aldatzeko gakoak emango zaizkie. Ekimen hau OSOIGO NEXT, EROSKI I+G+b eta ACEDE H-ENEA LIVING LAB en diziplina anitzeko taldearekin lankidetzan garatzen ari gara.
Gaur arte, proiektua hasi zenetik 6 hilabete pasa diren bitartean, gure lana honako zeregin hauetan zentratu da:
– Proposamen berritzailearen ko-sorkuntzaren kudeatzea
– APP prototipoa diseinatzeko ikerketa
– APP prototipoaren diseinua
